Ülkemizin Yüzey Şekillerini Tanıyalım Konu Özeti

ÜLKEMİZİN YÜZEY ŞEKİLLERİNİ TANIYALIM KONU ÖZETİ

TÜRKİYENİN YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
-Ülkemizin ortalama yükselti çok fazladır.(1132 m) Yükselti batıdan doğuya doğru gidildikçe artar.
-İç bölgelerimizde düzlükler çok fazladır. Ovaların yükseltileri de fazladır.
-Ülkemizde dağlar doğu-batı yönünde uzandığından, Akdeniz ve Karadeniz Bölgesi’nde denize paralel,Ege’de denize dik olarak uzanır.

Dağ: Çevresine göre yüksek olan yeryüzü şekillerine dağ denir. Dağlar iki çeşittir:
1-Tek dağ: Bulunduğu yerde tek başına yükselen dağa Tek Dağ adı verilir.
2-Sıradağ: Aralarında uzunlamasına vadilerin bulunduğu dağlar dizisine Sıradağ adı verilir.
Doruk (zirve): Dağın en yüksek yerine doruk denir.
Etek: Dağların alt kısımlarına etek adı verilir.

Geçit: Dağların arasındaki yollara geçit adı verilir.

 

 

Tepe: Yüksekliği 500 metreyi geçmeyen yer kabartılardır.

 

 

 

Ova: Çevresine göre alçakta kalmış, akarsular tarafından derin biçimde yarılmamış geniş düzlüklerdir.

 

 

Plato: Akarsular tarafından derin biçimde yarılmış yüksek ve geniş düzlüklerdir.

 

 

 

Delta: Bir ırmağın çatallanarak denize veya göle kavuştuğu yerde oluşan üçgen biçimli ovalardır.

 

 

 

Vadi: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturduğu “U” veya “V” şeklindeki uzun oluklardır.

 

 

 

Deniz: Okyanusların karaların içine doğru girmiş kollarıdır.

 

 

 

Koy: Denizin, karanın içine küçük girinti hâlinde sokulduğu yere koy denir. Koylar, körfezden daha küçük ve daha sığ girintilerdir.
Körfez: Denizlerin, büyük ve derin girintiler halinde karaların içine sokulduğu yerlere körfez denir.

 

 

Burun: Kara parçalarının denize doğru uzanmış bölümlerine burun denir.

 

 

 

Boğaz: İki denizi birbirine bağlayan dar su geçitlerine boğaz denir.

 

 

 

Ada: Etrafı sularla çevrili kara parçasıdır.
Yarımada: Üç tarafı sularla çevrili kara parçasıdır.
Göl: Karaların üzerinde bulunan dört tarafı kapalı çukurlardaki su birikintileridir.

 

Akarsu: Yağmur, kaynak, buz ve kar sularının bir yatak içinde toplandıktan sonra, eğim doğrultusunda akıp giden sulardır. Akarsuların en küçüğü deredir. Dereler birleşerek çayları oluşturur. Çayların birleşmesiyle de en büyük akarsu olan ırmaklar (nehirler) oluşur..